Str. 371, 372. 16 XI 1689 r. Dekret w sprawie bójki karciarzy w karczmie u Żyda Piekły. Kilka uwag o kosztach postępowania sądowego pod koniec 1689 r. Tynf i boratynka.
Przeskakując kilka protokółów do przodu, znajdujemy protokół dotyczący niedawnej sprawy – bójki podczas gry w karty w gospodzie Żyda Piekły. 21 listopada sąd wydał dekret dotyczący właśnie tej bójki. Co do treści tego wyroku, można chyba stwierdzić, że takiego rozstrzygnięcia raczej spodziewaliśmy się – obaj uczestnicy bójki zostali zobowiązani do wzajemnego przeproszenia się oraz ukarani. Zauważmy też, że jeśli chodzi o koszty postępowania, to sąd orzekł, aby ściągnęli je od pana Naglicy „wykładów obiedwie stronie na P. Woyciecha Naglicy requirować mają, z którego się ten hałas stał”. W tym miejscu należy nadmienić, że wzmianki o kosztach postępowania znajdują się na końcu większości protokółów, ale podczas cytowania treści protokółów były pomijane. Oto jak wyglądały te koszty pod tym protokółem: „Expensy Michała Skibiaczka zł 14/1”, czyli 14 zł i 1 szeląg albo 1 grosz (złotówka była wtedy prawdopodobnie tymfem, zwanym potocznie tynfem, zawierającym połowę deklarowanej ilości srebra, o równowartości 30 groszy, natomiast szeląg miał równowartość 1/3 grosza, czyli złotówka równała się 90 szelągom albo 30 groszom). Z kolei między poprzednimi protokółami z tej sprawy są następujące adnotacje:
|
Expensy 26/1 Item przepraszaiąć Mularczyka Nie winnie zprzyczyny P. Michała Skibiaczka zł 22 Item Swiadomego(?) zł 9 Item Słudze zł 1 |
Zauważmy, jak wysokie były (albo wzrosły) koszty postępowania sądowego, porównując np. do ceny konia: 5 miesięcy temu burmistrz Jajko sprzedał konia za 55 zł. Główną przyczyną ich nominalnego wzrostu było psucie pieniądza i ogromna inflacja.
Oto wspomniane monety (boratynka i tynf):
inoppositum – przeciwnie;
brać stołowa – członkowie kierownictwa cechu (wspomagający kierujących cechem cechmistrzów);
wyny – winy (czyli dzisiejsze kary);
zawrzeciąć – za wrzeciądz (zamknięcie w postaci sztaby ze skoblem lub kłódką);
g – skrót od groszy;
condytiom – warunkom (w języku staropolskim słowo kondycja znaczyło m.in. warunek);
requirowac – żądać (w języku staropolskim słowo rekwirować znaczyło m.in. żądać).
|
ACtum Feria Secunda ante Festum Sanctae Catharinae Virginis et Martyris prox-a et. 21 Novem bris AD 1689 |
Przed Vrząd Woytowski Ławniczy Radziecki Modliboski przyszedSzy y StanąwSzy Sławetny P. Franciszek Krynski Cechmistrz Starszy Rzemiesła Szewskiego przełozył Skargę na Vczciwego MłodzieniaSzka Michała Skibiaczka przed Vrzędem wzwySz mięnionym ySz oni Bawiący naGospodzie wdomu Niewiernego Zyda Iakuba alias Piekła zsobą wKarty y tam Sporka się stała między nimi opłatkę wktorym hałasie dał Pan Franciszek Krynski Michałowi Skibiaczkowi wGębę przystole iako Swiatkowie przyznali azaś go naprzechodzie Uczciwy Michał Vderzył kiiem bez Szyię lubo raczy bez Gardło Inoppositum odpowiedział Vcziwy Michał Skibiaczek ySz to prawda zem cię P. FranciSzku Uderzył aleś ty mię pierwey wedrzwiach idący naprzechod za Łeb wziąwSzy zaGardło Vderzył oziemię iak ci się podobało pierwey nizli ia ciebie Vderzył.
Sąd NinieySzy wzwySz namieniony wysłychawSzy Stron obudwu Controwersiey y prepositiey Skargi pilnie a Vwaznie Taki Dekret ferowali poniewaSz ukazało się zswiatkow wystawionych obudwu Stron ze Uprzedzył Pan Franciszek Krynski Vczciwego Michała Skibiaczka Azas Vczciwy Michał Skibiaczek naprzechodzie potaiemnie Skrycie wazył Się Vderzyc Pana FranciSzka Krynskiego Tedy nakazuięmy ninieySzym dekretem naSzym aby Sławetny P. FranciSzek Krynski przeprosył Vczciwego Michała Skibiaczka Samotrzeć MłodzieniaSzkami tegoSz Rzęmiesła Wdomu Pana Woyta Azas Vczciwy Michał Skibiaczek powinien P. FranciSzka Krynskiego przeprosic WCechu bracią Stołową zato zesię wazył mscic zaras natych miast Swego Swego Vwazaiąć to zeby był choway Panię Boze ??zty raz nieVderzył do tego wyny P. Krynski Francisek popadac ma do Zamku Grzywna 1 do Koscioła funt Wosku Vrzędowi g 24 ze tak nierostropnie postąpył. A Vczciwy Michał Skibiaczek zaSwoię popędliwosć ma Winy odprawicz. do Koscioła Wosku pułfunta do Zamku grzywna 1 Vrzędowi Grzywna wykładow obiedwie Stronie na P. Woyciecha Naglicy requirowac maią Sktorego się ten hałas stał do tego ma isc P FranciSzek Krynski nadobrowolnę więzienie a Uczciwy Michał Skibiak zawrzeciąć ztamtąd obiędwie Stronie maią się poręczyc iako tym Condytiom maią dosyc Uczynic