Strona 299. 18 czerwca 1688 r. Wójt Jajkowicz oskarża Żydówkę Piekłową o obrazę władz miasta.

No i mamy konflikt polsko-żydowski, ale tym razem w wydaniu kobiecym. Zaczęło się niewinnie. Sielankowy obrazek: w stawie „u Mnicha” koło miasta grupa kobiet robi pranie (Sielankowy obrazek oczywiście dla obserwatora, bo pranie w zimnej, źródlanej wodzie to przecież, i ciężka, i nieprzyjemna praca). Wśród praczek znajduje się żona wójta Jajkowicza. Do kobiet podchodzi Żydówka Piekłowa i pyta o swoją kucharkę. Kobiety odpowiadają jej, że nie znają tej kucharki i jej tu nie ma. Niezadowolona Żydówka, widząc żonę wójta, pozwala sobie na komentarz dotyczący wykorzystywania ich kucharek przez urząd (nie mogą się napic tylko znaszych kucharek y drą ich). Na uwagę wójtowej o niesprawiedliwej krytyce urzędu, posypała się ze strony Żydówki lawina obelżywych słów i przekleństw. Ale trafiła kosa na kamień. Wójtowa nie wytrzymała i posłała w stronę Piekłowej odpowiednią "wiązankę", po czym wyszła z wody i cisnęła kijanką w jej stronę trafiając ją „w zadek”. Wydarzenie doniosło się do wójta, a ten skierował do sądu sprawę o obrazę urzędu.
W tym protokóle mamy opisane tylko postępowanie dowodowe.
Woyciechowa Pachycina to żona Wojciecha Pachyty. W spisie właścicieli gruntów z 1730 r. nie ma już nazwiska Pachyta, ale jest za to 3 obywateli o nazwisku Parchyta. Może w tym protokółe zostało przekręcone?
Jak można przeczytać, obelżywymi słowami i zwrotami używanymi w kłótniach między kobietami "na poziomie" były: zachodnica, poganka, oderwana od szubienicy, zjadłaś diabły, tyś nic dobrego, kat wie skąd jesteś (to dla niedawno osiedlonych).
wydzierąią na proch albo wydzierą ią na proch - co ta uwaga może znaczyć w przedstawionym kontekście?

ACtum Coram Officio Modlibozy-
Aduocati Famato Thomas Pieniazek A-no
Consularium (...) atque Scabinorum
D-ni 1688 Die 8 Iunij







Przed Urząd y Acta Ninieysze Woytowskie Ławiczne Radzieckie Personaliter stanąwszy sławetny Walenty Jaykowicz Zaniosł Załobliwą Protestatia przeciwko Niewierney y nie uwazney Zydowce Iakubowey Piekłowey która niemawszy zadney potrzeby przyszła do Wody to iest stawku pod Miastem U Mnicha pytaiąc się o kucharkę swoie czy tuiest ktorey odpowiedziono ze iey tu nie masz y nie była wtym począła Zelzywac Urząd przeklinac boday ten urząd wszytkich Diabłow wypiło bo wszystko piią a znaszych Dziewek wydzieraią wtym Małzonka moia Ozwała się temi słowy a coz ty Urzedowi łaiesz y przeklinasz Urząd nic nie winien dobrze tez na nich ze ich tez nie chcą u Polakow słuzyc tylko u Zydow wtym Piekłowa rzekła głosem wielkim i gniewem niech cie pierwey kat łupi boday ies Diabłow wszytkich ziadła bos Wielka ai kat wie zkądes Poganko od szubienices się oderwała a ia tu Mieszkam y tum się rodziła a tys nic dobrego Poganko zktorym się chce prawnie postąpic oswiadczyła się temi którzy na ten czas byli u wody
  1. Testis Personaliter stanąwszy Uczciwa Ianowa Szubina zeznała pod Summieniem Cielesnym y przysiegą wte słowa Ze ia bywszy u wody pierąc słyszałam te słowa ze przyszedły Iakubowa Piekłowa Zydowka na Grobla do Mnicha pytała się o kucharkę swoie y odpowiedzieli iey drugie ze iey y nie znamy y niebyła tu wtym poczęła Urzad zniewazać y przeklinac nie mogą się napic tylko znaszych kucharek y drą ich za ktoremi słowami odezwała się Walenta Jaykowa która zemną na iedney descze prała temi słowy dobrze tez tak na nich co by ich zdarli bo tez niechcą słuzyc u Chrzescianow tylko u Zydow a Piekłowa rzekła za temi słowy niech cie same kat łupi Poganko Zachodnico bodayzes wszytkie Diabły ziadła a Walenta Iaykowa za temi słowy wyszła zwody y cisneła kiianką za nia y trafiła ią wzadek co tak było a nie inaczey.
  2. Testis Personaliter stanąwszy Uczciwa Woyciechowa Pachycina Miesczka Modlibozyczka Zeznała pod Summieniem cielesnym wtez słowa iako y wyzey opisany Swiadek y iescze wiecey przydała gdy wtym swarze rzekła Walenta Iaykowa zaiey słowami, co iey kazała Diabłow wsetkich(?) ziesc a Piekła rzekła podobnieysza y ty ziesc ich boś wielka Poganko y poszła za kiianką co ią cisnęła co tam było przed Browarem tegom nie widziałam co tam było
  3. Testis Personaliter stanąwszy Uczciwa Dzieweczka Maryna a Kucharka Pana Woyta ktora tez tam na ten czas prała Zeznała pod Summieniem Cielesnym temiz Własnie Słowy iako y zwysz opisani swiadkowie tylko to przydała ze wydzierąią na proch czego niebywało.